11) Görsel Doğalgaz Kombine Çevrim Santrali Anlatımı

Flash olarak hazırlanmış dosyanın İngilizce anlatımına
http://www.teknikvideo.net/swf/gasstation.swf
linkinden ulaşabilirsiniz.

Bu yazımda Doğalgaz Kombine Çevrim Santrali’nin çalışma prensibini yukarda belirttiğim linkten aldığım ekran görüntüleriyle Türkçe ve daha detaylı olarak anlatmaya çalışacağım.

Genel adı Kombine Çevirim Termik Santralleri olarak geçen santraller kömür, akaryakıt veya doğalgaz gibi fosil yakıtların yakılması yoluyla elektrik üretirler. Bu tür santrallerde fosil yakıtlar kullanıldığı için “Yenilenebilir Enerji” başlığı altında toplanmamaktadır ve çevreye daha çok zararları olduğu kabul edilmektedir. Doğalgaz Kombine Çevrim Santrali de bu tür termik santrallerden biridir. Bu santrallerde gaz ve buhar türbini olmak üzere iki tip türbin bulunmaktadır.DGKÇ Santraller üretim blokları birbirinden
bağımsız olarak çalışırlar; ancak bazı ortak tesislerden yararlanırlar. Elektrik üretimi iki aşamada gerçekleşir.

Kompresörden (Compressor) sağlanan yüksek basınçlı hava ile karıştırılan doğalgaz, yakma hücresinde (Combustor) yakılır ve gaz türbininin içindeki kanatları (blade) çevirir. Gaz türbinin içindeki bu kanatlar dev birer fan gibidir. Daha sonra Türbinle aynı şaft üzerinde bulunan bir jeneratör harekete geçirilir. Bu jeneratör sayesinde elektrik üretiminin ilk kısmı tamamlanmış olur.

Üretilen elektriğin yüksek voltajda taşınması verimliliği arttırır. Üretilen düşük voltajdaki elektrik transformatörler yani trafolarla (transformer) yüksek voltaja çevrilir ve ulusal şebekeye katılır.

Daha sonra taşınan elektrik farklı yerlerdeki trafo merkezlerine (substation) gelir burdaki trafolar sayesinde yüksek gerilim, orta gerilim veya alçak gerilimlere dönüştürülerek dağıtımı gerçekleştirilir.

Yanmadan oluşan sıcak gazlar birinci aşamadaki buhar türbinlerinden buhar kazanına (boiler) gönderilir. Bu buhar kazanlarının içerisinde su ile dolu çokça boru bulunmaktadır. Atık sıcak gaz (hot exhaust gas) kullanılarak boru içerisindeki su, yüksek basınçlı buhara (steam) dönüştürülür. Gerekli basınç ve sıcaklığa ulaşan buhar ise buhar türbinine gönderilir. Atık sıcak gaz ise buhar kazanının bacasından (chimney) dışarı salınır.

Buhar türbinine gönderilen buhar türbin içerisindeki kanatları döndürür. Daha sonra Türbinle aynı şaft üzerinde bulunan bir jeneratör harekete geçirilir. Bu jeneratör sayesinde elektrik üretiminin ikinci kısmı da tamamlanmış olur. Buhar türbininden çıkan buhar, soğutma kulelerinden (cooling tower) gelen soğutma suyu ile yoğunlaştırıcılarda (condenser) yoğunlaştırılarak suya dönüştürülür. Yoğunlaştırıcıların
alt bölümünde biriken yoğuşma suyu tekrar kaynatılmak üzere kazanlara gönderilir. Kazanlarda
üretilen buhar, buhar türbinine gönderilerek çevrim tamamlanır.
Üretilen elektriğin yüksek voltajda taşınması verimliliği arttırdığından, üretilen düşük voltajdaki elektrik transformatörler yani trafolarla (transformer) yüksek voltaja çevrilir ve ulusal şebekeye katılır
Daha sonra taşınan elektrik farklı yerlerdeki trafo merkezlerine (substation) gelir burdaki trafolar sayesinde yüksek gerilim, orta gerilim veya alçak gerilimlere dönüştürülerek dağıtımı gerçekleştirilir.
Verimliliği maksimum düzeyde tutabilmek için, kazanlarda buhar üç farklı basınç düzeyinde (yüksek, orta, alçak) üretilir; böylece kazanlardaki sıcak gazlardan mümkün olduğunca yararlanılmış olur. Yoğunlaştırıcılarda borular içinde dolaşarak boru yüzeyine değen buharın yoğunlaşmasını sağlayan ve ısınan soğutma suyu tekrar soğutulmak üzere pompalarla soğutma kulelerine gönderilir.